Masallı körpüləri
Onların sayı 36-ya çatır Masallı rayonunda respublika və yerli əhəmiyyətli olmaqla 34 körpü vardır. (+ Viləş çayı üzərində 2 asma körpü).
Masallı rayonunun böyük bir ərazisindən Viləş çayı, eləcə də bəzi kəndlərdə xırda çaylar olduğundan bu körpülərin sayı ilbəil artmış və həmin körpülər daha da təkmilləşmişdir.
Hazırda Masallı rayonunda 9 Respublika əhəmiyyətli, 17 Yerli əhəmiyyətli, bundan əlavə yeni çəkilmiş Ələt-Astara yolunun Masallı rayonundan keçən hissəsində 8 yeni körpü qurulmuşdur. Həmçinin Masallıda, Viləş çayının Masallıdan keçən hissəsində, əsas körpünün sağ və sol tərəflərində 2 asma körpü də vardır.
Redaksiyanın xahişi ilə Əgrayıl Fərziyev həmin körpülər barədə maraqlı məlumat hazırlamışdır.
Respublika əhəmiyyətli
körpülər -9 ədəd
Masallıda dəmir konstruksiyalı ilk körpü
1. Tatyan çayı üzərində. Rayon ərazisində dəmir-beton konstruksiya ilə ilk dəfə 1962-ci ildə Ələt-Astara yolunun 158-ci km-də (köhnə) Tatyan çay üzərində inşa edilib. Bu körpünün 5.8 m uzunluğa, 9 qabaritliyə malikdir.
Masallının baş körpüsü
2. Masallının baş körpüsü. Ən uzun körpü Ələt-Masallı-Yardımlı yolunun Viləş çay üzərində salınmış körpü 83 m uzunluğundadır. Onu da qeyd edək ki, bu körpüyə “Qədir körpüsü” də deyilir. 08 avqust 1930-cı ildə Masallıya rayon statusu veriləndən sonra Ərkivan kəndində olan bütün obyektlər o cümldən “Qala” bazar rayon mərkəzinə köçürüldü. Masallı ilə Əkivan arasında Viləş çayı böyük bir problemə çevrildi. Odur ki, çayın üzərində körpü salmaq məcburiyyətində oldular. Bu körpünüdə əhalinin köməyi ilə ərkivanlı usta Qədir Cəbi oğlu tikib başa çatdırdı. 1967-ci ildə isə bu taxta körpü dəmir-beton konstruksiyası ilə əvəz olundu.
3. Alvadı körpüsü. 1963-cü ildə Alvadı çay üzəərində tikilmiş körpünün uzunluğu 30.4 m-dir. Ələt-Masallı-Astara yolunun 156-cı km-liyində yerləşir. Qabaritliyi 7.0, açıqlığı isə 21 m-dir. Təzə Alvadı kəndindədir.
4. Musaküçə körpüsü. Ələt-Masallı-Astara yolunun (əvvəlki) 167-ci km-liyində Viləş çay üzərində 1976-cı ildə Musaküçə kəndində salınmış körpünün uzunluğu 77.7 m-dir.
Qabaritliyi 11.6, açıqlığı isə 30m-dir. Bu körpü 1976-cı ilə kimi yüngül konstruksiya ilə tikilimişdir.
5. Boradigah ərazisində. Bu istiqamətdə yolun 178-ci km-liyində Kor çayın üzərində ümumi uzunuğu 41m, qabaritilliyi 10.0, açıqlığı isə 22 m olan körpü.
6) Ərkivan körpüsü. Masallı-Yardımlı yolunun 5-ci km-liyində Ərkivan qəsəbəsində, Viləş çay su kanalının üzərində yerləşən, 5m uzunluqda 7m qabaritliyə, 4 m açıqlığa malik körpü 1979-cu ildə tikilmişdir.
7) Tək keçid körpüsü. Masallı-Yardımli yolunun 12-ci km-liyində 54.6m ümumi uzunluğu olan, 7m qabaritliyi, 36 m açıqlığa malık Şıxlar kəndində yerləşən körpü. 1968-ci ildə metal-dəmir-beton konstruksiya ilə inşa edilmişdir.
Qeyd: Bu körpünün tikilməsinə rəhbərlik Xarkov Dəmir yol İnstitununu bitirən ilk körpü işi olan ərkivanlı Məmmədov Aslan Vəliş oğlu edib.
8. Masallı Dəmir Yolu yaxınlığında. Təklə ərazisi. Ağ Qobu çayı üzərində. 1965-ci ildə tikilib. Uzunluğu 27,7 metr, qabaritliyi 6, açıqlığı 23 m.
9. Masallı- Yardımlı yolunun 15-ci kilometrliyində. 1968-ci ildə tikilib. Uzunluğu 15 m. Qabaritliyi 7, açıqlığı 5 m.
Yerli Əhəmiyyətli körpülər
- Köhnə Alvadı. Rayonunun Köhnə Alvadı əndində 23.1m uzunluqda, 7m qabaritliyə, 23m açıqlığa malik, Alvadı çay üzərində 1970-ci ildlə tikilmiş körpü.
- Təklə Ərazi Dairəsində
Həsənli kənd ərazisində, Taxta çay üzərində 23.1m uzunluqda 7m qabaritkdə, 13m açıqlıqda körpü 1978-ci ildə tikilmişdir.
- Viləş (Kalinovka) kənd ərazisində 49.3m uzunluqda 7.5
- qabaritlikdə, 36m açıqlıqda olan körpü 1974-cü ildə inşa edilmişdir.
- Ərkivan qəsəbəsində yerləşən Qızılaküçə çayı üzərində 6.9 uzunluqda, 7m qabaritlikdə, 6m açıqlıqda 1955-ci ildə tikilmiş körpü.
- Qızılavar çayı üzərində 10m uzunluq, 7m qabarit, 9m açıqlığğa malik körpü 1978-ci ildə inşa edilmişdir.
- Bədəlan çayı üzərində 10.4m uzunluqda, 9m açıqlıqda,
- Boradigah çayı üzərində 39.8 uzunluqda, 7m qabaritlikdə, 21m açıqlıqda 1964-cü ildə tikilmiş körpü Boradigah qəsəbəsini birləşdirir.
- Türkoba kəndində Hamaş çay üzərində 18 m uzuqluqda, 9 m açıqlıqda olan körpü 1955-ci ildə tikilib.
Mahmudavar kəndində Mahmudavar çayı üzərində 61m uzunluqda, 6m açıqlıqda olan körpü 1967-ci ildə inşa edilib.
Mahmudavar kəndində dərə üzərində 6.5 m uzunluqda 7m qabaritlikdə 6m açıqlıqda olan körpü 1960-cı ildə tikilmişdir.
Çayqıraq kəndində çay adı ilə məhşur daimi su axarının üzərində 10m uzunluqda 7m qabartlikdə, 9m açıqlıqda olan körpü 1964-cü ildə tikilmişdir.
Hacıtəpə ilə Xırmandalı kəndi arasında Ağ Qobu körpüsü. 21m uzunluqda, 7m qabaritlikdə, 16m açıqlıqda olan körpü Hacıtəpə kənd ərazisində 1975-ci ildə tikilmişdir.
Tüklə kəndində 19 m uzunluqda, 5 m qabaritlikdə, 10m açıqlıqda 2012-ci ildə Tüklə çayı üzərində tikilmişdir.
Tüklə. Tyaqani kəndində 15m uzunluqda, 3m qabaritlikdə, 8m açıqlıqda 2014-cü ildə Fyaqani çayı üzərində tikilmişdir.
16-17. Tatyan kəndini iki hissəyə ayıran Tatyan çayı üzərində hər biri 12m uzunıuqda, 5m qabaritlikdə, 6m aşıqlıqda 2014-cü ildə aralarında 1km məsafə olan iki körpü tikilmişdir.
Ələt-Astara-İran İslam Respublikası sərhədinə kimi yeni salınmış maqistral şosse yolunda Masallı rayon ərazisində 8 ədəd yeni körpülər salınmışdır. Bu körpülər aşağıdakı kəndlərdə yerləşir-
1.Təklə,
2. Çaxırlı,
3. Şərəfə,
4. Seybətin,
5.Öncəqala,
6.Hüseynhacılı,
7.Şıxlar-Yeddioymaq,
8. Sərçuvar
Yuxarıda qeyd etdiyimiz kimi bu körpülərdən əlavə Masallı rayonunun mərkəzində, Viləş çayının üzərində, buradakı əsas körpünün sağ və sol tərəfində 2 Asma Körpülər də vardır.
Qeyd: Bu barədə əlavə məlumatı olanlar bizimlə əlaqə saxlasa, çox şad olarıq.
Yazı redaksiyanın xahişi ilə Əfrayıl Fərziyev tərəfindən hazırlanmışdır. Cenub.az
