Mahmudavarda ilk məscidi və bir sıra sosial obyektləri kim tikib?
Məlumdur ki, Talış hakimi Mir Mustafa xan hələ sağlığında öz mülklərini övladları arasında bölmüşdü. Mahmudavar ərazisi onun beşinci oğlu Mir İsmayılın payına düşmüşdü. Mahmudavarın Bəyoba məhəlləsində Mir Mustafa xanın, Qala məhəlləsində isə Mir Həsən xanın övladları yaşayırdı.
(“Mahmudavar” səh.19, Bakı-1997)
Bu şəkildə gördüyünüz bina da 1898-ci ildə Masallı rayonunun Mahmudavar kəndinin Bəyoba məhəlləsində tikilmişdir. İkimərtəbəli bina Mir Abdulla xan və Mir Əsəd xan Talışınskilərə məxsus olmuşdur. Burada Mir Qasım xan da yaşayıb. XIX əsrin sonlarında Mir Abdulla və Mir Əsəd xanın Mahmudavarda ikimərtəbəli binası ilə yanaşı hamamı və bir neçə dükanları da var idi. Onlar əhalinin maddi vəsaiti hesabına kənddə ilk məcsidi tikdirmişdilər.
Bolşeviklərin hakimiyyətə gəlişindən sonra kimsəsiz qalan bu ev bir müddət sonra təhsil ocağına çevrilir. Bu barədə Musarza Mirzəyev “Mənim Masallım” kitabında yazır:
“İkimərtəbəli bina 1928-ci ildən 1987-ci ilə qədər məktəb binası kimi istifadə olunmuşdur.”
("Mənim Masallım" səh.52, Bakı-1991)
“Xan Evi”nin şəkili 1985-ci ildə fotoqraf Ramiz Hacıyev tərəfindən çəkilmişdir. Şəkildən tarixçi Musarza Mirzəyev 1991-ci ildə yazdığı "Mənim Masallım" kitabının arxa qabığında istifadə etmişdir.
Bəs Mir Əsəd, Mir Abdulla və Mir Qasım kim olub?
Mir Abdulla, Mir Əsəd və Mir Qasım Talış xanlığının hakimi Mir Mustafa xanın beşinci oğlu Mir İsmayıl Talışınskinin nəvələridir. Belə ki, Abdulla və Əsədin atası Şahvəli, həmçinin Qasımın atası Mustafa Mir İsmayılın övladlarıdır.
Əsəd xan Şahvəli bəy oğlu Mahmudavarda anadan olmuşdur. Tiflis və Peterburqda təhsil almış, hüquqşunas olmuşdur. 1919-1920-ci illərdə bolşeviklərin hakimiyyətə gəlişini hiss edən Əsəd xan həyat yoldaşı Tacxanım ilə birlikdə İrana getmiş, orda vəkillik edərək 1941-ci ilədək yaşamışdır. (M.Mirzəyev "Mahmudavar" səh.25, Bakı-1997)
Abdulla xan Şahvəli bəy oğlu isə Mahmudavarda yaşamış və burda vəfat etmişdir. O, Mir Abdulla xan Talışinski adı ilə tanınmışdır. Kəndin əsas qəbiristanlığında, iri palıd ağacının yaxınlığında dəfn olunub. Qəbrini özüm axtarıb tamışam. Qəbirdə başdaşı 1983-cü ildə nəvələri tərəfindən yenilənmişdir. Doğum tarixi bilinməsə də, ölüm tarixi 1915 olaraq yazılıb.
Mir Qasım xan Mir Mustafa bəy oğlu isə 1898-ci ildə Mahmudavar kəndində anadan olmuşdur. Sonralar represiyaya uğramış və Şamaxıya sürgün olunmuşdur. 1951-ci ildə dünyasını dəyişmişdir. Mir Qasımın oğlu Mustafa ADPU-nin professoru olmuş, 2011-i ildə vəfat etmişdir.
Qeyd: Kəndimizdə bu cür tarixi abidələr olsa da, təəssüf ki, bunların bir çoxu qayğısızlıq ucbatından dağılıb.
Yazını hazırladı: Faiq Hüseynzadə. Cenub.az
- Ana səhifə
- Mədəniyyət və İncəsənət
- Turizm
- Təhsil
- Səhiyyə
- İdman
- Qalereya
- Şəhid ailələri bir məkanda -“Halal süfrədə”
- Masallıda uşaq bağçası intibahı doğrudanmı reallaşır?
- Masallı dəyərli sənətkarını itirdi
- Masallı. Mahmudavardakı “Xan Evi”
- Masallı Kolleci öz şəhidlərini unutmur
- Masallı rayonunda hansı istirahət mərkəzləri var?
- “Masallida.az” saytının adminliyin Faiq Hüseynzadəyə etibar etdik
- “Masallılar.az” saytı Masallida.az oldu, yaxud bu sayt “işğaldan” sonra
- Arzu Bağırova - Niyə bu ad və soyadı eşidəndə hamının cöhrəsində xoş duyğular oyanır?
- Masallının “Halay”ı – 60-dan artıq yaşı olan bu kollektiv haqqında bu vaxta qədər bilmədikləriniz
- Masallıda “Qəhrəmanlar kompleksi” inşa edilir
- Masallı. Bədəlanlı Mehdi Rzayev yenə ABŞ-da keçirilən müsabiqədə qalib oldu
- Masallının 130 yaşlı hamamı, Seybətində Cabbar Qaryağdıoğlunun, Keçəçi oğlu Məhəmmədin, Xan Şuşinskinin iştirak etdiyi 7 günlük toy
- Masallı idmançısı karate idman növü üzrə Dünya üçüncüsü oldu
- Masallı rayonda demoqrafik vəziyyət
- Masallıda tapılan xaç işarəli qəribə daşların sirri açıldı
- Masallı idmançısının daha bir uğuru
- Masallıdan olan tələbələr Prezident təqaüdünə layiq görülüblər
- Turistlər Masallının İsti su turizm və istirahət mərkəzində
- Masallı sərbəst güləşçisi bürünc medal qazandı
1/5- 113 il əvvəl indiki Masallı rayounu ərazisində nə qədər əhali yaşayıb?
- Masallı təhsilinin tarixindən
- Masallı Birinci Dünya müharibəsi illərində
- Masallı ərazisində son 180 ildə olan idarəçilik
- 3-cü hissə. Masallının sabiq rəhbəri öz kəndi haqqında-Masallının 124 yaşlı ilk təhsil ocağı, məktəb yataqxanası, N. Nərimanovun və Qori müəllimlər seminariysı məzununun Qızılağaca gəlişi, qızılıağaclı şair Nəccar
- 2-ci yazı. Masallının sabiq rəhbəri öz kəndi haqqında – tarixi abidələr, hamam, qonaq evi, liman, balıq vətəgələri
- (1-ci yazı) Masallının sabiq rəhbəri öz kəndi haqqında -2000 il əvvəl şəhər olmuş bu günkü Qızılağac kəndi
- Qədim Masallı - 2-ci yazı
- Qədim Masallı (1-ci yazı) Bölgəmiz eramızın əvvəlindən Səfəvilər dövrünə qədər
- Masallı körpüləri
1 2 - Qalereya
- Ana Səhifə
- |
- Reklam
- |
- Haqqımızda/Əlaqə
- |